top of page

Στερεοτυπάκια: «Πώς ξέρει να κρύβεται η ομοφοβία»


Μία γυναίκα που φοράει σορτς και έχει καλυμμένο το κεφάλι της με ένα μαντήλι και το κρατάει με τα χέρια της, καθισμένη μέσα σε ένα συντριβάνι χωρίς νερό, με χώματα και ξερά φύλλα, σε μία πλατεία.


Αρκετά συχνά σε κοινωνικές συζητήσεις με φίλους και γνωστούς, έστω και μια φορά στη ζωή μας έχουμε ακούσει τη φράση «έχω και εγώ φίλους gay» ή «έχω και εγώ φίλες λεσβίες».

Τι πραγματικά όμως σημαίνει στο τέλος της ημέρας αυτή η φαινομενικά αθώα και «πρωτοποριακή» δήλωση; Έχετε ακούσει για την εσωτερικευμένη ομοφοβία; Ίσως ναι, ίσως και όχι. Για να μην αναλωνόμαστε σε επιστημονικούς και δυσνόητους όρους, σκεφτείτε την εσωτερικευμένη ομοφοβία, σαν μια φοβία, μια μη αποδοχή της ομοφυλοφιλίας, που όμως ξέρει να κρύβεται καλά ακόμα και στις πιο άμεμπτες πράξεις, λέξεις και συμπεριφορές.

Η παραπάνω φράση συνήθως ακούγεται από τα στόματα ανθρώπων που θεωρούν πως κάνοντας παρέα ομοφυλόφιλα άτομα έχουν επιτελέσει το χρέος τους προς τον σεβασμό και την αποδοχή της διαφορετικότητας αλλά μέχρι εδώ κιόλας δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι άλλο, τους κάνουμε παρέα, δεν είναι αρκετό αυτό; Ε λοιπόν όχι, δεν είναι αρκετό.

Το να διατηρεί κανείς την συνείδησή του καθαρή επειδή έχει μόνο και μόνο κάποια ομοφυλόφιλα άτομα στον κοινωνικό του περίγυρο στην πραγματικότητα εξυπηρετεί μόνο τον ίδιο και την αναβάθμιση της κοινωνικής του εικόνας. Μέσω αυτής της φράσης, εξακολουθεί να καταδικάζει σαν αποκλίνουσα, μη φυσιολογική την ομοφυλοφιλία, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει τον εαυτό του ως πρωτοπόρο άτομο που παρά το αποκλίνον της στοιχείο, δίνει στα ομοφυλόφιλα άτομα την ευκαιρία να απολαμβάνουν την παρέα του και την υπό όρους αποδοχή του.

Σκεφτείτε το παράδειγμα με το απομονωμένο παιδί στο σχολείο που είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού. Μια απλή παρέα μαζί του σε ένα, δυο διαλείμματα για να κοιμόμαστε με την συνείδησή μας καθαρή δεν λύνει το βαθύτερο πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού. Το να περιλαμβάνουμε κάποια ομοφυλόφιλα άτομα στις κοινωνικές μας συναναστροφές για να προβάλλουμε την πρωτοπόρα και συμπεριληπτική μας σκέψη συγκαλύπτει την ανοχή και την εκμετάλλευση μιας μειονοτικής ομάδας για την δική μας προβολή.

Τα ομοφυλόφιλα άτομα δεν χρειάζονται απλώς την ανοχή μας ούτε την «παρέα» μας. Χρειάζονται την αποδοχή, την ελευθερία, τη συμπερίληψη, την εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος τους και την αναγνώρισή τους σαν ισότιμα άτομα μιας ευνομούμενης κοινωνίας με ίσα δικαιώματα, ίση προσβασιμότητα σε θεσμούς και ισότιμη μεταχείριση σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας.

Βέρρα Παναγιώτα – Μαρία, ψυχολόγος μέλος της εθελοντικής ομάδας του Κέντρου «Εριφύλη»

bottom of page