Αποτελέσματα αναζήτησης

Περισσότερες/οι από 40 οι φοιτήτριες και οι φοιτητές της Ιατρικής σχολής της Πάτρας, που επέλεξαν σήμερα το πρωί της 11ης Μαρτίου 2023, αντί για τον παραδοσιακό καφέ που έχουμε στερεοτυπικα αποδώσει ως αγαπημένο σπορ της νεολαίας, να έρθουν εκτός μαθήματος στο αμφιθέατρο του Τμήματος Ιατρικής, Πανεπιστημίου Πατρών και να επιμορφωθουν σχετικά με την παροχή πρώτων βοηθειών σε επιζήσασες/αντες έμφυλης βίας. Οι μεθαυριανες και μεθαυριανοι γιατροί θα υποδέχονται τις/τους ασθενείς με μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και περισσότερη κατανόηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν σε όλη την μετ εμποδίων διαδρομή προς τον απεγκλωβισμό τους και την τελική τους δικαίωση. Τα ευσημα στην HelMSIC Patras | HelMSIC Πάτρας για τη διοργάνωση της ημερίδας! Η δράση, στο μέρος που αφορά το Κέντρο «Εριφύλη», εντάσσεται στην Πράξη που χρηματοδοτείται από τη Δράση 9.v.1.1-a «Στήριξη υφιστάμενων και υπό σύσταση Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) στη Δυτική Ελλάδα». Η Δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 του ΕΣΠΑ 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται με πόρους της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μία δράση με έντονο κοινωνικό περιεχόμενο, η Έκθεση Φωτογραφίας της Irina Unruh “I am Jamilia”, θα φιλοξενηθεί από τη "Μediterrart Gallery" στη Δεξαμενή (Δασύλλιο) 4-13 Σεπτέμβρη 2023, Δευτέρα- Σάββατο 7-10 μ.μ. Το φωτογραφικό έργο της Κιργιστανής Irina Unruh θέλει να δώσει φωνή σε γυναίκες που βίωσαν ολομόναχες μία από τις πιο βάρβαρες παραδόσεις στον κόσμο: την απαγωγή νύφης, αλλά και να αποτελέσει μία αχτίδα ελπίδας για αλλαγή στο Κιργιστάν. Την Έκθεση «I am Jamilia» διοργανώνουν στην Πάτρα το Κέντρο για την αντιμετώπιση των έμφυλων ανισοτήτων ΕΡΙΦΥΛΗ και η Μediterrart Gallery με τη συνεργασία της γκαλερί Τύρβη, στο πλαίσιο των δράσεων και παρεμβάσεών του στην τοπική κοινωνία για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση στα έμφυλα ζητήματα και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου στις 8:30 μ.μ., όπου θα μιλήσει η ίδια η φωτογράφος Irina Unruh μέσω live streaming από το εξωτερικό για το έργο της, ο Βαγγέλης Πολίτης που συνέβαλε τα μέγιστα για την πραγματοποίηση της ΄Εκθεσης στην πόλη μας, και η Σταυρούλα Κορδέλλα και ο Βασίλης Μάρκου από το Κέντρο Εριφύλη, που θα εμβαθύνουν στην έμφυλη διάσταση της Έκθεσης. Εκπρόσωποι του Κέντρου Εριφύλη θα βρίσκονται σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης στη διάθεσή σας για ξενάγηση και ενημέρωση. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Η έκθεση εστιάζει σε γυναίκες από το Κιργιστάν που απήχθησαν και αφηγείται τις ιστορίες τους. «Του άρεσα, του άντρα που με απήγαγε, αλλά εμένα δεν μου άρεσε. Δεν μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου μαζί του. Και να το αποτέλεσμα: μετά την απαγωγή, πήρα μερικά χάπια, έπεσα σε κώμα και έμεινα ανάπηρη. Θα ήθελα να τον ρωτήσω – Εσένα πώς πάει η ζωή σου;» Λέει μία γυναίκα από το Κιργιστάν, θύμα του εθίμου Ala Kachuu: άρπαξε και τρέξε. Οι μισές γυναίκες σήμερα στο Κιργιστάν παντρεύονται με απαγωγή παρόλο που η αρπαγή νύφης είναι παράνομη από το 2013. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, κάθε 40 λεπτά μία γυναίκα στο Κιργιστάν απάγεται. Όλες αυτές οι γυναίκες που αφηγούνται τις τραγικές ιστορίες που περικλείει η Έκθεση συνέχισαν τη ζωή τους, ωστόσο, δεν έχασαν την ελπίδα ότι η απαγωγή νύφης θα εκλείψει. Η διεθνώς αναγνωρισμένη φωτογράφος Irina Unruh Η Irina Unruh είναι φωτογράφος ντοκιμαντέρ με Η Irina Unruh είναι φωτογράφος ντοκιμαντέρ με καταγωγή από το Κιργιστάν. Το 1988, όταν ήταν 9 ετών, η οικογένεια της μετανάστευσε στη Γερμανία. Η δουλειά της έχει λάβει παγκόσμια αναγνώριση με εκθέσεις στη Ρώμη, στο Κέντρο Καλών Τεχνών «BOZAR» στις Βρυξέλλες, την Τιφλίδα, την Τζακάρτα και τη Νέα Υόρκη, και δημοσιεύσεις στα: FR7 Frankfurter Rundschau, Geo, Stern, Le Monde και National Geographic. Το 2021, η Irina Unruh έγινε υπότροφος του προγράμματος VII Academy Fellowship 2022 και την ίδια χρονιά, έγινε εξερευνήτρια του National Geographic. ___________________________________________________________________________ Η δράση, στο μέρος που αφορά το Κέντρο «Εριφύλη», εντάσσεται στην Πράξη που χρηματοδοτείται από τη Δράση 9.v.1.1-a «Στήριξη υφιστάμενων και υπό σύσταση Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) στη Δυτική Ελλάδα». Η Δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 του ΕΣΠΑ 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται με πόρους της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ένα σεμινάριο απευθυνόμενο σε φοιτήτριες και φοιτητές που στο μέλλον μπορεί να ακολουθήσουν εκπαιδευτική δραστηριότητα ξεκίνησε μέσα από τη συνεργασία της καθηγήτριας του Τμήματος Χημείας Δρ. Χρυσής Καραπαναγιώτη και των εκπροσώπων του Κέντρου «Εριφύλη», Βασίλη Μάρκου και Σταυρούλας Κορδέλλα. Το σεμινάριο έχει ως σκοπό την επιμόρφωση των νέων επιστημόνων, ώστε να μεγαλώσουν τα παιδιά των επόμενων γενιών μέσα από μια εκπαιδευτική διαδικασία που θα «σπάει» τον κύκλο της βίας και θα συνεχίσει σε άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών. Στο πρώτο κομμάτι του σεμιναρίου περισσότερες/οι από 100 φοιτήτριες και οι φοιτητές ενημερώθηκαν πως μπορούν να εντάξουν στην διδασκαλία τους την ενημέρωση για το τραύμα από την κα Καραπαναγιώτη, η οποία έχει πιστοποίηση πάνω σε αυτό το θέμα από τον οργανισμό Carepath. Ενημερώθηκαν ότι το τραύμα ενός παιδιού μπορεί να έχει πολλές μορφές και εντάσεις. Συνήθως επηρεάζει τη ζωή των παιδιών αλλά και όλο το σχολείο. Η/ο ενημερωμένη/ος εκπαιδευτικός θα πρέπει να εντοπίσει το ενδιαφέρον του στα αίτια αυτής της ιδιαίτερης συμπεριφοράς και να αναζητήσει τον κατάλληλο ειδικό που θα μπορέσει να βοηθήσει το παιδί που έχει υποστεί τραύμα. Στο δεύτερο κομμάτι του σεμιναρίου, τα μέλη του Κέντρου «Εριφύλη» επικεντρώθηκαν στην ενημέρωση και κατάρτιση των μελλοντικών εκπαιδευτικών για τις αιτίες και τις επιπτώσεις της έμφυλης βίας, όπως επίσης και στην παροχή βοήθειας των μαθητών τους, ώστε να καλλιεργήσουν στάσεις, που να μην αποδέχονται καμία μορφή έμφυλης βίας, τόσο κατά τη διάρκεια της ενδοσχολικής τους πορείας, όσο και στο μέλλον. Στόχος ήταν να μπορούν στο μέλλον να εμφυσήσουν στις μαθήτριες και τους μαθητές τους να μην επιδεικνύουν ως αυριανές/οί πολίτες καμία ανοχή στους βιαστές, στο σεξιστικό λόγο, στην τοξική αρρενωπότητα. Να συμβάλλουν, ώστε η αυριανή κοινωνία μας να μην σιωπά στην επόμενη απειλή, να μιλάει ανοιχτά εναντίον της κουλτούρας του βιασμού, της προώθησής της, της κανονικοποίησης των εγκλημάτων. Να σταματήσουμε να βρίσκουμε ελαφρυντικά σε βιαστές και γυναικοκτόνους, να σταματήσουμε να ντροπιάζουμε και να στοχοποιούμε τα θύματα. Ακριβώς επειδή η βία γύρω μας είναι τόσο κανονικοποιημένη, χρειάζεται να την εντοπίζουμε, να την αποδομούμε και αυτό να διδάσκεται στα σχολεία. Δεδομένου ότι οι νέοι άνθρωποι είναι εξοπλισμένοι με γνώση, ικανότητες και ευκαιρίες να εκτελέσουν δράσεις, αποτελούν ένα ανεκτίμητο ενεργητικό στη μάχη κατά αυτής της μορφής αδικίας και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μέσα από το σεμινάριο διάρκειας 3 διδακτικών ωρών, αναδείχτηκε πόσο σημαντικό είναι να εστιάσουμε και να δουλέψουμε για τη φράση «εκπαιδεύστε τους γιούς σας, αντί να προφυλάσσετε τις κόρες σας». Η δράση εντάσσεται στην Πράξη που χρηματοδοτείται από τη Δράση 9.v.1.1-a «Στήριξη υφιστάμενων και υπό σύσταση Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) στη Δυτική Ελλάδα». Η Δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 του ΕΣΠΑ 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται με πόρους της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το 2021 ψηφίστηκε ο περίφημος νόμος «Περί Συνεπιμέλειας» που έλαβε πολύ μεγάλη έκταση στη δημόσια σφαίρα και στον δημόσιο διάλογο. Για αρκετό χρονικό διάστημα εκείνης της περιόδου και σίγουρα πριν την ψήφιση του τελικού σχεδίου έλαβε χώρα ένας πρωτοφανής επικοινωνιακός βομβαρδισμός, ο οποίος ευνόησε και ποικίλες παρανοήσεις και επί νομικών θεμάτων. Κύριος άξονας των δημοσιευμάτων, των ενημερωτικών εκπομπών και βίντεο που κυκλοφορούσαν στο διαδίκτυο και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης προέβαλλαν τα πλεονεκτήματα της ισόχρονης ανατροφής του παιδιού και από τους δύο γονείς, για την οποία επικράτησε ο ανακριβής όρος «συνεπιμέλεια». Σύμφωνα όμως με τις πάγιες παραδοχές του Οικογενειακού Δικαίου, ο όρος συνεπιμέλεια, ο οποίος υπήρχε και πριν τον πρόσφατο νόμο ως δυνατότητα, σημαίνει ισότιμη συναπόφαση και σύμπραξη των γονέων σε μια σειρά από ζητήματα που αφορούν το τέκνο και όχι ισόχρονη κατανομή. Με άλλα λόγια απαιτούσε την έστω και από απόσταση συναπόφαση των γονέων σε όλα τα ζητήματα που το αφορούν, πλην από τα τρέχοντα, τα καθημερινά. Είναι σαφές, ότι κάτι τέτοιο μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν υπάρχει κλίμα συνεργασίας των γονέων ακόμα και μετά τον κλονισμό του γάμου ή το διαζύγιο. Δυστυχώς εκείνη τη περίοδο δεν ήταν λίγες οι φορές που τέθηκαν στο στόχαστρο οι γυναίκες με την κατηγορία ότι εργαλειοποιούν τη μητρότητα προκειμένου να εκδικηθούν τους άνδρες, αρνούμενες να εκχωρήσουν τα «προνόμια» τους. Στην ίδια οπτική εντάσσεται και το λεγόμενο σύνδρομο της «γονικής αποξένωσης», ανακάλυψη που χρησιμοποιήθηκε για να στηρίξει την ισόχρονη ανατροφή. Πρόκειται για έναν ψευδοεπιστημονικό όρο ενός Richard Gardner ο οποίος έχει δεχθεί δριμύτατη κριτική τόσο για το επιστημονικό του έργο όσο και για τις πτυχές της προσωπικότητάς του. Με βάση αυτό αναπαράγονται σεξιστικά στερεότυπα για την εκδικητικότητα των γυναικών που χωρίζουν, οι οποίες μεταμορφώνονται σε «μέγαιρες» που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να βλάψουν τους πρώην συζύγους, ενώ αυτό το στερεότυπο παίρνει μορφή «συνδρόμου», δηλαδή ιατρικοποιείται και λαμβάνει (ψευδο) επιστημονικά χαρακτηριστικά. Την σύγχυση στον δημόσιο διάλογο για τον περίφημο νόμο «Περί Συνεπιμέλειας» επεξέτεινε μια ουσιαστικά προσθήκη στην προϋπάρχουσα σχετική διάταξη του Υπουργείου Δικαιοσύνης και αντί για την φράση «άσκηση από κοινού» που υπήρχε στο σχέδιο της νομοπαρασκευαστικής, τέθηκε η φράση «εξίσου την γονική μέριμνα». Τελικά, και αφού προηγουμένως αναδείχθηκε έντονα και η αντίθετη άποψη που επικρίνει την ισόχρονη κατανομή ως κανόνα, ο Υπουργός Δικαιοσύνης αναγκάστηκε σε δύο ερμηνευτικές δηλώσεις, που εξηγούσαν ότι το «εξίσου» δεν σημαίνει ισόχρονα, αλλά ισότιμα, δηλώσεις οι οποίες υποδηλώνουν τη τελική βούληση του νομοθέτη και συνιστούν ερμηνευτικά εργαλεία για τον ερμηνευτή και τον εφαρμοστή του Δικαίου, δηλαδή τα Δικαστήρια. Με άλλα λόγια, λίγο ή πολύ επιστρέψαμε στο προηγούμενο καθεστώς με πολύ λίγες αλλαγές να έχουν γίνει. Η επιμέλεια, κατά κανόνα αποδίδεται στον βασικό φροντιστή των τέκνων και στην κοινωνία μας αυτή παραμένει στην πλειοψηφία της η γυναίκα. Είναι παράδοξο από την μια μεριά να της επιφυλάσσουμε αυτόν τον –βολικό για το αντρικό προνόμιο- ρόλο και από την άλλη, όταν έρθει η ώρα να αποφασίσουμε με ποια ή ποιόν θα μείνει το παιδί να ζητάμε «εξισωτική» δικαιοσύνη, ισόχρονο χωρίς κλίμα συνεργασίας ή ακόμα και την αφαίρεση της επιμέλειας του τέκνου από τη μητέρα. Οι προσδοκίες για τους οικογενειακούς και κοινωνικούς ρόλους συνεχίζουν να εδράζονται στην ευρεία παραδοχή της νόρμας σχετικά με την ύπαρξη ενός βασικού φροντιστή στο πρόσωπο της γυναίκας και ενός βασικού κουβαλητή στο πρόσωπο του άντρα (Πηγή: Κέντρο Διοτίμα, Δελτίο Τύπου για τη συνεπιμέλεια και την ατελή μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου). Δεδομένου ότι οι διακρίσεις εδράζονται σε στερεοτυπικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις, που έχουν βαθιές ρίζες στην ιστορική και κοινωνική παράδοση και παραμένουν επί σειρά ετών κυρίαρχες και αναλλοίωτες, σε βαθμό που να θεωρούνται απολύτως δικαιολογημένες και φυσικές, το όποιο νομοθετικό πλαίσιο θα παρέμενε απολύτως ανεπαρκές, εάν δεν απέβλεπε στην εξάλειψη των γενεσιουργών λόγων των ανισοτήτων και στη δημιουργία αντανακλαστικών αντιπαλότητας με φαινόμενα διατήρησης των διακρίσεων λόγω φύλου. Παρά την αυξανόμενη ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας, παραμένουν αυτές που αναλαμβάνουν σε μεγάλο βαθμό την οικιακή εργασία, την ανατροφή των παιδιών, την εκπαίδευση, τη συναισθηματική φροντίδα και ένα πλήθος άλλων εργασιών που είναι εκτός των άλλων μη αμοιβόμενες. Ακόμα και όταν αποτιμούνται από τα Δικαστήρια ως προσφορά σε είδος για τον υπολογισμό της διατροφής, υφίστανται στερεοτυπικά φίλτρα που περιορίζουν την αξία της το πολύ στα 200 ευρώ το μήνα. Επομένως, μια πιο συμμετρική διευθέτηση της επιμέλειας προς την κατεύθυνση της συνεπιμέλειας, που δεν μπορεί παρά να βρει συμμάχους ανάμεσα στις τάξεις των φεμινιστριών και του κινήματος για την έμφυλη ισότητα, απαιτεί και προϋποθέτει ένα κρίσιμο πλήγμα στο ουσιοκρατικό δίπολο των έμφυλων ρόλων και των μεταξύ τους καταμερισμών. Βασίλης Μάρκου, Δικηγόρος, Νομικός Εκπρόσωπος του Κέντρου «Εριφύλη»

Οι μαθήτριες του 6ου ΕΠΑΛ Πάτρας και η καθηγήτρια τους Ειρήνη Γιαννακοπούλου σε συνεργασία με το Κέντρο «Εριφύλη» είναι σε θέση να παρουσιάσουν το προϊόν μιας δουλεμένης σε πολλά στάδια δράσης με σκοπό την αναγνώριση και αποδόμηση των στερεοτύπων και των έμφυλων διακρίσεων, καθώς και την αναγκαιότητα απόδρασης από μια κακοποιητική σχέση. Στα πλαίσια του φετινού προγράμματος Αγωγής Υγείας που είχε τίτλο "Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας Γυναικοκτονίας" οι μαθήτριες σε συνεργασία με την Καθηγήτριά τους αρχικά αφιέρωσαν χρόνο, ώστε να ανασύρουν από το διαδίκτυο φωτογραφίες που συναντάμε συχνά στις οθόνες μας και αναπαράγουν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο την κατεστημένη αντίληψη για τον ρόλο μεταξύ των φύλων. Στην συνέχεια προετοίμασαν σενάρια που θα μπορούσαν να αναπαραστήσουν οι ίδιες, να φωτογραφηθούν και να αντιπαραβάλλουν το αποτέλεσμα στις «τοξικά αρρενωπές» φωτογραφίες μέσω ενός πρωτότυπου γραφιστικού. Πράγματι, η ομάδα του 6ου ΕΠΑΛ φιλοξενήθηκε από το Κέντρο «Εριφύλη» και όλες και όλοι μαζί ασχολήθηκαν ένα ολόκληρο πρωινό με την προετοιμασμένη να αποδομήσει τα έμφυλα στερεότυπα και την κουλτούρα του βιασμού φωτογράφηση. Είναι φυσικό τα παιδιά να ενθουσιαστούν κατά τη διάρκεια του πιο ζωντανού κομματιού της δράσης που τόσο πετυχημένα είχαν σχεδιάσει, ενώ τα μέλη του Κέντρου «Εριφύλη» φρόντισαν προηγουμένως να παρουσιάσουν ένα σεμινάριο για τα «Στερεότυπα στις οθόνες μας». Η επιμόρφωση στα ζητήματα της ισότητας των φύλων σε συνδυασμό με το ψυχαγωγικό περιεχόμενο της δράσης δημιούργησαν ένα αξέχαστο για όλες και όλους τους συμμετέχοντες αποτέλεσμα. Λίγες μέρες πριν την εκκίνηση των Πανελληνίων εξετάσεων η δράση ολοκληρώθηκε και το γραφιστικό είναι έτοιμο προς δημοσίευση. Στο σημερινό θέμα της στήλης «Στερεοτυπάκια» έχουμε την χαρά να το παρουσιάσουμε για πρώτη φορά και να μοιραστούμε το εποικοδομητικό του αποτέλεσμα. Με αφορμή το θέμα των Πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, πρέπει να αναφερθεί ότι το φεμινιστικό κίνημα ουδέποτε υπήρξε ένα κίνημα χαράς, αλλά ένας πόλεμος με το κατεστημένο του τότε και του τώρα. Τα καθημερινά κακοποιητικά περιστατικά το επιβεβαιώνουν. Μαθήτριες του 6ου ΕΠΑΛ, Ειρήνη Γιαννακοπούλου και Κέντρο «Εριφύλη» Η δράση, στο μέρος που αφορά το Κέντρο «Εριφύλη», εντάσσεται στην Πράξη που χρηματοδοτείται από τη Δράση 9.v.1.1-a «Στήριξη υφιστάμενων και υπό σύσταση Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) στη Δυτική Ελλάδα». Η Δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 του ΕΣΠΑ 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται με πόρους της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το «Ρόμα» διαδραματίζεται στην Μεξικάνικη πρωτεύουσα τη δεκαετία του 1970 και περιγράφει τη ζωή μιας υπηρέτριας σε μια μεσοαστική οικογένεια. Στην πραγματικότητα η ταινία είναι μια ημι-αυτοβιογραφική αφήγηση της παιδικής ζωής του σκηνοθέτη, Αλφόνσο Κουαρόν, καθώς είναι αφιερωμένη στην νταντά του και η πλειονότητα των σκηνών προέρχεται από τις μνήμες του. Πρωταγωνίστρια της ιστορίας είναι η Κλεό (Γιαλίτζα Απαρίσιο), μια υπηρέτρια που εργάζεται για μία πλούσια οικογένεια, πολλές ώρες, με χαμηλές απολαβές και έλλειψη ασφάλειας. Η ταινία, αγγίζει έντονα το θέμα των φυλετικών ανισοτήτων, με σκηνές που αναδεικνύουν τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις που αντιμετωπίζει εις βάρος της η Κλεό εξαιτίας της καταγωγής της. Ένα ακόμα, μείζονος σημασίας κοινωνικό ζήτημα με το οποίο ασχολείται η ταινία είναι η ανισότητα των φύλων. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας οι γυναίκες αναμένονται να θυσιάσουν τις προσωπικές ανάγκες και επιθυμίες τους, ώστε να φροντίζουν και να εξυπηρετούν τους άλλους, με αποτέλεσμα οι ίδιες να «βυθίζονται» στην απομόνωση, τη μοναξιά, την απόγνωση και τη δυστυχία. Αυτή η αίσθηση του αβοήθητου είναι, αδιαμφισβήτητα, μια κυρίαρχη κατάσταση για πολλές γυναίκες στον κόσμο που συναντούν ανυπέρβλητα εμπόδια στην προσπάθειά τους να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να παλέψουν για την ισότητα των φύλων και την αυτονομία τους. Είναι εμφανές ότι η ταινία δείχνει μια κοινωνία όπου η πατριαρχία και η κοινωνική ανισότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Οι άντρες της ταινίας φαίνεται να κατέχουν μεγάλη δύναμη και να επηρεάζουν σημαντικά τις γυναίκες στη ζωή τους, κάτι που αντανακλάται στην γενικότερη κοινωνική ιεραρχία της πόλης του Μεξικού το 1970. Οι εμπειρίες της Κλεό μας δείχνουν πώς οι πατριαρχικές αξίες τις εποχής οδηγούν στην περιθωριοποίηση και την καταπίεση των δικαιωμάτων των γυναικών και ειδικά των γυναικών με χαμηλό κοινωνικό και οικονομικό στάτους. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Κλεό, αυτή παραμένει δυνατή και ανθεκτική στο «πρόσωπο» όλων των κακουχιών, υπενθυμίζοντάς μας την αξιοπρέπεια και την ανθρωπιά όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη και την εργασία τους. Η ταινία, όχι άμεσα αλλά διακριτικά, επικεντρώνεται και στο περίπλοκο ζήτημα του δικαιώματος του γυναικών στην άμβλωση και την αυτονομία, όσον αφορά τα σώματά τους. Μία από τους χαρακτήρες, η Σοφία (Μαρίνα ντε Ταβίρα), έρχεται αντιμέτωπη με την απιστία του συζύγου της και το επικείμενο διαζύγιό τους. Η αδελφή της της προτείνει να κάνει άμβλωση έτσι ώστε να «πάρει στα χέρια» της επιτέλους τη ζωή της και το μέλλον της. Το ζήτημα αυτό, προβληματίζει τον θεατή όχι μόνο για τον λόγο που έχουν οι γυναίκες σχετικά με το σώμα τους αλλά και για την πρόσβαση στην υγεία, καθώς η άμβλωση στο Μεξικό είναι νόμιμη μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ενώ η Σοφία είχε διαθέσιμους πόρους να σκεφτεί την άμβλωση, πολλές γυναίκες αναγκάζονται να κινηθούν παράνομα για να κάνουν έκτρωση, διατρέχοντας μεγάλο κίνδυνο για την υγεία τους. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της ταινίας είναι η εκπληκτική κινηματογραφία της, με τη χρήση μίας ασπρόμαυρης αισθητικής, η οποία αξιοποιήθηκε ώστε να αναδείξει τη νοσταλγία και το «ταξίδι» στη μνήμη του σκηνοθέτη, κάτι που δε θα μπορούσε να επιτευχθεί τόσο καλά με τη χρήση χρώματος. Η αντίθεση του λευκού και του μαύρου χρώματος, με παρεμβάσεις του γκρι, προσθέτουν μια συναισθηματική ένταση σε κάθε σκηνή και καθιστούν ξεχωριστό όλο το κλίμα που δημιουργεί η ταινία, καθιστώντας τον θεατή μέρος της ιστορίας. Εν τέλει, το «Ρόμα» πρόκειται για ένα κινηματογραφικό αριστούργημα με ιδιαίτερα συναισθηματικό βάθος. Οι θεματικές που ξεδιπλώνονται όπως η ανισότητα, η οικογένεια και η ταυτότητα, αναδεικνύονται με τον πιο ενδιαφέρον τρόπο, υπενθυμίζοντάς μας την περιπλοκότητα αλλά και την ομορφιά της ζωής, καθώς επίσης και την σημασία της κατανόησης και της ενσυναίσθησης προς τους συνανθρώπους μας. Παρακολουθήσαμε την ταινία μαζί με την ομάδα νέων του Α.Σ.Τ.Ο. και την εθελοντική ομάδα του «Κέντρου Εριφύλη», στον φιλόξενο χώρο του Α.Σ.Τ.Ο. Επικοινωνούμε, στην οδό Σαχτούρη και συζητήσαμε με το κοινό για όλα τα θέματα που θίχτηκαν προηγουμένως. Αισιοδοξούμε για νέες προβολές που θα αποτελέσουν αρχή μιας ουσιαστικής συζήτησης, όπως συνέβη με το «Ρόμα». (Το «Ρόμα» κυκλοφόρησε το 2018. Η ταινία κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο 75ο φεστιβάλ της Βενετίας, το βραβείο καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας στις 76ες Χρυσές Σφαίρες, το βραβείο BAFTA καλύτερης μη αγγλόφωνης ταινίας καθώς και το βραβείο Satellite καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Ακόμα, «σάρωσε» στα 91α Βραβεία Όσκαρ, κερδίζοντας σε τρεις κατηγορίες: σκηνοθεσίας, ξενόγλωσσης ταινίας και φωτογραφίας, ενώ ήταν υποψήφια ακόμα σε άλλες επτά κατηγορίες: Α' Γυναικείου Ρόλου, Β' Γυναικείου Ρόλου, πρωτότυπου σεναρίου, ηχητικού μοντάζ, μιξάζ και σχεδιασμού παραγωγής). Έλλη Νέγκα, μέλος της εθελοντικής ομάδας του Κέντρου «Εριφύλη» Η δράση, στο μέρος που αφορά το Κέντρο «Εριφύλη», εντάσσεται στην Πράξη που χρηματοδοτείται από τη Δράση 9.v.1.1-a «Στήριξη υφιστάμενων και υπό σύσταση Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) στη Δυτική Ελλάδα». Η Δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 του ΕΣΠΑ 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται με πόρους της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Κέντρο Διαχείρισης Έμφυλων Ανισοτήτων «Εριφύλη» σε συνεργασία με την Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αχαΐας δια της Υπευθύνου Αγωγής Υγείας διοργάνωσε επιμορφωτικό - βιωματικό Σεμινάριο στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Πάτρας με θέμα: «Έμφυλα Στερεότυπα και Πρώτες Βοήθειες σε Περιπτώσεις Έμφυλης Βίας». Η βιωματική επιμόρφωση, συνολικής διάρκειας μιάμισης ώρας, πραγματοποιήθηκε δια ζώσης με την συμμετοχή 80 περίπου ενήλικων μαθητών και μαθητριών. Το βιωματικό σεμινάριο αποτελούνταν από δύο κύρια μέρη, για την διεκπεραίωση του οποίου συνέβαλαν τόσο τα μέλη του κέντρου Βασίλης Μάρκου (Δικηγόρος) και Βασιλεία Χρήστου (Ψυχολόγος), όσο και η Λώρα Σκαρμούτσου (Ψυχολόγος), ενεργό μέλος της εθελοντικής ομάδας της “Εριφύλη”. Στο πρώτο μέρος οι ψυχολόγοι της ομάδας επιστρατεύοντας τεχνικές όπως αυτή του ελεύθερου συνειρμού, του επαγωγικού συλλογισμού και του καταιγισμού ιδεών (brainstorming) βοήθησαν τους/τις συμμετέχοντες/ουσες να αναγνωρίσουν στερεότυπα γύρω από το φύλο με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι/ες σε καθημερινή βάση. Επιπρόσθετα μέσα από τη χρήση οπτικοακουστικού υλικού εξηγήθηκαν οι έννοιες του κοινωνικού φύλου, της έμφυλης βίας και των μορφών της, του σεξιστικού λόγου, της τοξικής αρρενωπότητας και του πως η ίδια η πατριαρχική δομή των κοινωνιών καταλήγει να κρατά δέσμιους σε ρόλους τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες. Ακόμη, μέσα από την παρουσίαση πειραμάτων από τον χώρο της Κοινωνικής Ψυχολογίας αναπτύχθηκε διάλογος γύρω από το χρόνιο ερώτημα “Φύση ή Ανατροφή” (Nature vs Nurture) όσον αφορά τον κοινωνικό ρόλο, τις υποτιθέμενες δυνατότητες και κλίσεις του κάθε φύλου. Στο δεύτερο μέρος του σεμιναρίου και αφού είχαν γίνει κατανοητές οι παραπάνω έννοιες, ο νομικός εκπρόσωπος του κέντρου “Εριφύλη” μίλησε για τον Οδηγό Πρώτων Βοηθειών και πως οι ίδιοι οι συμμετέχοντες/ουσές μπορούν βήμα-βήμα να δράσουν σε περίπτωση που οι ίδιοι/ες ή κάποιο γνωστό τους πρόσωπο έχουν υπάρξει θύματα οποιασδήποτε μορφής έμφυλης βίας. Μοιράστηκαν επίσης κάρτες με εκτυπωμένο QR code προκειμένου οι συμμετέχοντες/ουσες να έχουν άμεση και δωρεάν πρόσβαση σε αντίστοιχο υλικό ακόμα και μετά το πέρας του σεμιναρίου. Η δράση αυτή σηματοδοτεί και το κλείσιμο του κύκλου των σεμιναρίων του κέντρου “Εριφύλη” σε σύνολο 17 σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στον νομό Αχαΐας κατά το σχολικό έτος 2022-2023. Οι πολυάριθμοι συμμετέχοντες καθ’ όλη τη διάρκεια των σεμιναρίων δεν μπορούν παρά να αναδείξουν την φλόγα κινητοποίησης και την θέληση για αλλαγή που πρεσβεύει ο κόσμος της Πάτρας και των γύρω περιοχών. Το κέντρο “Εριφύλη” πιάνοντας τον παλμό της κοινότητας με την βοήθεια του επιστημονικού του προσωπικού και των ιδεών που πρεσβεύει, μέσα από τις δράσεις του συμβάλλει ενεργά στην καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων, την πρόληψη και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας καθώς επίσης και την ενημέρωση και ενεργό συμμετοχή των πολιτών στον αγώνα της ισότητας των φύλων. Η δράση, στο μέρος που αφορά το Κέντρο «Εριφύλη», εντάσσεται στην Πράξη που χρηματοδοτείται από τη Δράση 9.v.1.1-a «Στήριξη υφιστάμενων και υπό σύσταση Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) στη Δυτική Ελλάδα». Η Δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 του ΕΣΠΑ 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται με πόρους της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δύο Πατρινές συγγραφείς, η φιλόλογος Νικολέτα Κατσιδήμα και η τελειόφοιτος Φιλοσοφίας Κατερίνα Μανιάτη μοιράζονται με τη στήλη «Στερεοτυπάκια» ποιήματα. Τα έχουν γράψει για να τοποθετήσουν την θηλυκότητα και την αρρενωπότητα σε αληθινό χρόνο και τόπο, αλλά και να ανανοηματοδήσουν τη σχέση μεταξύ τους σε υποθετικό λόγο του προσδοκώμενου. Η ΑΛΓΕΒΡΑ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ (Νικολέτα Κατσιδήμα) "Μαύρο φίδι που σ' Έφαγε κακομοίρα μου έτσι και με ξεφτιλίσεις. Σαν το κατσίκι στο γόνατο θα σε σφάξω" Κι επειδή φοβόταν Πολύ το μαύρο φίδι έτρωγε μαύρο ψωμί κι έπινε μαύρο νερό και τις νύχτες ένα μαύρο σίδερο πλάκωνε το μικρό άσπρο κουτάβι που θήλαζε τα μαύρα της μάτια. Αχ, άσπρο που 'ναι το ποτάμι, σκέφτηκε. Κι ωραία που θα ταίριαζε με τ' άσπρο μου σκυλί. Μόνο που το Άθροισμα δύο λευκών ισούται με κόκκινο, που κι αυτό άμα πολυκαιρίσει μπλεγμένο στην άγρια κατεβασιά και ξεραθεί γίνεται μαύρο. Τα ποιήματα της Νικολέτας Κατσιδήμα, ενώ μοιάζουν να είναι κυρίως ερωτικά, στην πραγματικότητα μιλούν για πολλά περισσότερα: για μικρά και μεγάλα πάθη, για ανθρώπους που θέλουν ή έχουν ήδη καταφέρει να ξεπεράσουν τα όριά τους, αλλά και για αυτούς που δίνουν μεγάλη σημασία και ανάγουν σε ποίηση τις θεωρητικά ασήμαντες λεπτομέρειες της ζωής. Όπως γράφει ο Λουκάς Δημητρίου Παπαδάκης για την γραφή της, με αφορμή την ποιητική της συλλογή «Ελεγείον Έρωτος» των εκδόσεων «Το Δόντι», «ο ποιητικός της λόγος οργανώνεται γύρω στην αντίληψη ότι ο έρωτας έχει όρους, όχι όρια», επανακαθορίζοντας έτσι, την ζητούμενη στις ερωτικές μας σχέσεις συμφιλίωση. ΣΙΩΠΗ (Κατερίνα Μανιάτη) Κυκλοφορούμε με τα κεφάλια σκυφτά Τα κλειδιά σωτηρία, Και όπλο Κουβαλάμε τα φέρετρα από τις χαμένες αδερφές Δεν ξεχνάμε, Ούτε ξεχνάμε τον φόβο στα μάτια της κολλητής μας μετά τις 10, Την αμίλητη μελανιασμένη ταμία στο σουπερμάρκετ δίπλα στο σπίτι. Πνιγόμαστε μια ζωή από την κολυμπήθρα Μέχρι τις μπόμπες που ονομάζονται διασκέδαση Φοβόμαστε το κενό Το αχανές μαύρο Αλλά πιο πολύ φοβόμαστε το πώς θα ξυπνήσουμε Ολόκληρες ή μοιρασμένες ; Φρόνιμες σαν από συνήθεια Προσκύνημα στην Ιερά Εξέταση Της μαραμένης μητέρας δημοκρατίας, Άκρα του τάφου σιωπή Για εμάς και τις αδερφές μας. Αιχμηρή αλλά και ρομαντική, δυστοπική αλλά και όμορφη και αληθινή, η ποίηση που έχει γράψει μια νέα κοπέλα λίγο πριν από το τέλος του κόσμου. Η Κατερίνα Μανιάτη συνθέτει τα ποιήματά της με χαρακτηριστικά την καταπίεση και τη διαφυγή στο χαρτί. Λόγος μεταφορικός που συνδυάζει τη ζώσα πραγματικότητα και την ενδιάθετή μας κατάσταση, αποσκοπώντας στη σύνδεση με τον αναγνώστη. Σ.Σ. Η εικόνα του σημερινού θέματος είναι μια δημιουργία της ίδιας της Κατερίνας Μανιάτη

Μέλη, εργαζόμενες και εθελόντριες του Κέντρου προώθησαν μέσα από τα εργαστήρια την ισότητα μεταξύ των φύλων και της αντιμετώπισης της έμφυλης βίας σε συνολικά 16 σχολεία. Τα 600 παιδιά, τάξεων Γυμνασίου και Λυκείου, συμμετείχαν σε βιωματικές δραστηριότητες σχετικά με την αυτοδιάθεση του σώματος, την αποφυγή του σεξιστικού λόγου, την μείωση των στερεοτυπικών αντιλήψεων, την έμφυλη διάσταση αλλά και την αποφυγή κακοποιητικών συμπεριφορών, που σχετίζονται με το χάσμα μεταξύ των φύλων. Τα εργαστήρια διενεργήθηκαν με την συνεργασία της κας Ιωάννας Θωμοπούλου, Υπεύθυνης Τμήματος Αγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Αχαΐας, από τα μέλη/εργαζόμενες της «Εριφύλη», Χρυσούλα Λουκοπούλου, Σταυρούλα Κορδέλλα, Δανάη Πετροπούλου, τον νομικό εκπρόσωπο της "Εριφύλη", Βασίλη Μάρκου και από τις εθελόντριες του Κέντρου, Ελένη Λαζανά, Λώρα Σκαρμούτσου, Πένυ Βέρρα, Ιωάννα Μιχοπούλου και Ελένη Ανδρομιδά. Το μήνυμα που εκπέμπει το Κέντρο «Εριφύλη» μέσα από αυτά τα εργαστήρια είναι ότι το σχολείο πρέπει να γίνεται ένας χώρος εμβάθυνσης των δεξιοτήτων των παιδιών για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και της τοξικής αρρενωπότητας. Δυστυχώς, αυτό μέχρι σήμερα επαφίεται σε μεγάλο βαθμό στην προσωπική μέριμνα κάθε μονάδας ξεχωριστά, αλλά και κάθε εκπαιδευτικού. Η αλληλεπίδραση των παιδιών ήταν παραπάνω από ενθαρρυντική σε αυτά τα θέματα, που τα ταλανίζουν έντονα και αναζητούν διεξόδους προβληματισμού και συζήτησης σε προστατευμένα και καταρτισμένα περιβάλλοντα, όπως πρέπει να είναι η σχολική κοινότητα. Η δράση, στο μέρος που αφορά το Κέντρο «Εριφύλη», εντάσσεται στην Πράξη που χρηματοδοτείται από τη Δράση 9.v.1.1-a «Στήριξη υφιστάμενων και υπό σύσταση Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) στη Δυτική Ελλάδα». Η Δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Ελλάδα» 2014-2020 του ΕΣΠΑ 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται με πόρους της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πώς να έχεις βήμα, εάν δεν έχεις λόγο; Πώς να έχεις βήμα, εάν δεν έχεις λόγο; Και πώς να έχεις λόγο, εάν δεν σου δώσανε γλώσσα; Στην ελληνική γλώσσα, και όχι μόνο, τόσο στο γραπτό όσο και στο προφορικό λόγο το ρηματικό υποκείμενο μπαίνει σε πτώση ορθή - κατά τον φαλλό - και συγκριμένα ονομαστική. Το υποκείμενο έχει στην πρόταση ρόλο ενεργό και δεν υποτάσσεται σε άλλο συντακτικό τύπο, πέραν του ρήματος. Στον αντίποδα, το αντικείμενο μπαίνει σε πτώση πλάγια, είναι αυτό που υπάρχει παθητικά και δεν έχει ποτέ κανέναν ενεργητικό ρόλο. Η γυναίκα, ως υποκείμενο στο λόγο, αποσιωπάται και συχνά παραβλέπεται. Η γλώσσα έχει χαρακτήρα ανδροκεντρικό, γιατί δημιουργήθηκε από άνδρες για άνδρες. Έχει δύο σημεία, την αρχή και το τέλος. Από το άλφα έως το βήτα, ζήτα απελπισμένα να εξασφαλίζει πάντα τη συνέχεια, η οποία με ασφάλεια θα την οδηγήσει από το ένα σημείο εκκίνησης στο ένα σημείο τέλους, που είναι σε δεύτερη ανάγνωση και ο σκοπός. Η γυναικεία γραφή δεν έχει καμία σχέση με αυτό το σύστημα. Είναι άναρχη. Ξεκινά από παντού και πουθενά, έχει πολλά σημεία εκκίνησης και δεν έχει τέλος. Είναι γραφή εξακολουθητική, αλλά αδιαφορεί για την ίδια τη συνέχειά της – η συνέχεια είναι χαρακτηριστικό που επιζητάται από τον άνδρα. Είναι διάχυτη στο συμβολικό πεδίο της γλώσσας, δεν μπορεί κανείς να την περιορίσει ούτε και να την εγκλωβίσει, είναι ελεύθερη. Δεν έχει πτωτικούς κανόνες, δεν έχει υποκείμενα που προηγούνται και ορθώνονται απέναντι στις άλλες λέξεις της πρότασης. Δεν ανέχεται αντικείμενα, γιατί τα εμπερικλείει όλα και δεν θέτει κανένα τύπο έναντι άλλου. Ένα παράδειγμα τέτοιας, ελεύθερης γραφής αποτελεί το ποίημα “Ο Πληθυντικός Αριθμός” της Κ. Δημουλά. Ένα απόσπασμα είναι το εξής: “Ο έρωτας, όνομα ουσιαστικόν, πολύ ουσιαστικόν, ενικού αριθμού, γένους ούτε θηλυκού ούτε αρσενικού, γένους ανυπεράσπιστου. Πληθυντικός αριθμός οι ανυπεράσπιστοι έρωτες. Η μνήμη, κύριο όνομα των θλίψεων, ενικού αριθμού, μόνον ενικού αριθμού και άκλιτη. η μνήμη, η μνήμη, η μνήμη.” Η ποιήτρια, εδώ, χρησιμοποιεί έναν αισθητά άναρχο, ανατρεπτικό και ελλιπή λόγο. Οι ρηματικοί τύποι είναι απόντες και το ρηματικό υποκείμενο αποσιωπάται. Η αφηγηματική φωνή δεν μπορεί να προσδιοριστεί ως προς το φύλο της και αυτό κάνει το υποκείμενο να παίρνει μια πανανθρώπινη υπόσταση, η οποία του δίνει και το χαρακτηριστικό της διαχρονικότητας. Αναπάντεχοι συνδυασμοί λέξεων, ασυνήθιστες για την ελληνική δομές και ανολοκλήρωτα νοήματα που δεν προσδιορίζονται από κάποιο τέλος. Οι επιρροές του υπερρεαλισμού είναι εμφανείς. Ωστόσο, η γραφή είναι γυναικεία και εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει την ταύτιση των χαρακτηριστικών της με την ίδια τη γυναικεία φύση. Η «αντρική» γραφή, αν και χρησιμοποιείται και από γυναίκες – όπως και η «γυναικεία» δύναται να παραχθεί και από μια ανδρική πένα- δεν έχει καμία θέση φυλαγμένη για το πνεύμα της γυναίκας και ούτε θα αποκτήσει ποτέ, καθώς αυτό θα προϋπέθετε το ξήλωμα των βασικών της κανόνων, οπότε στο τέλος θα μιλούσαμε πάλι για μια άλλη γραφή. Αφού η γλώσσα δεν είναι παρά ένας καθρεπτισμός της κοινωνίας μας μέχρι χθες και ο δημιουργός της κοινωνίας του αύριο, είναι καίριας σημασίας η δημιουργία και η καθιέρωση μιας γλώσσας που δεν θα είναι τυφλή απέναντί στη γυναίκα, αλλά θα την εμπερικλείει. Για να μπορέσει, δηλαδή, η γυναίκα να εξισωθεί με τον άνδρα είναι απαραίτητη, μεταξύ άλλων, η δημιουργία ενός πιο συμπεριληπτικού λόγου που θα της δίνει βήμα να εκφράζεται, να ακούγεται, να υπάρχει. Αθηνά Παπανικολοπούλου, Πολιτική Επιστήμονας, μέλος της εθελοντικής ομάδας του Κέντρου «Εριφύλη».

Στις 10 Οκτωβρίου του 2017 ψηφίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα η δυνατότητα των ατόμων να αυτοπροσδιορίζουν το τρόπο που αποδίδεται το φύλο τους στα ονόματά τους. Την ημέρα ψήφισης του νόμου 4491/2017 στα θεωρεία της Βουλής παρακολουθούσαν την διαδικασία μέλη της LOATKI+ κοινότητας και έζησαν λεπτό προς λεπτό την προσπάθεια κανονιστικής αποτύπωσης μιας δικαίωσης που εκκρεμούσε αιώνες. Οι σταγόνες δακρύων συγκίνησης όσων από τα μέλη της κοινότητας παρέστησαν στην ψήφιση του νομοσχεδίου συμπύκνωναν την εκτόνωση ανυπολόγιστου πόνου αναρίθμητων ανθρώπων. Τα πρόσωπά τους είχαν αποβάλλει την φαινομενολογία της ατομικής τους υπόστασης απεικονίζοντας τον αγώνα όλων των προηγούμενων γενιών - στέκονταν ως ενσώματα τοτέμ της επίπονης διαδρομής του. Οι λυγμοί χαράς απηχούσαν την -έστω και μερική- νομοθετική λύση εξατομικευμένων τραγωδιών, που ανάγονται πίσω στο βαθύ αλλά και στο άμεσο παρελθόν. Ανέτρεχαν σε ιστορίες απείθαρχων σωμάτων Λεσβίων, Ομοφυλόφιλων, Αμφιφυλόφιλων, Τρανς, Κουήρ, Ίντερσεξ/ Μεσοφυλικών.. Η συμβολική και νομιμοποιητική δύναμη της αλλαγής του τρόπου νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου στην Ελλάδα επικύρωσε –σε κάποιο βαθμό τουλάχιστον- τα σημαντικά και αναγκαία αιτήματα της LOATKI+ κοινότητας. Αν οι ταυτότητες φύλων και οι έμφυλοι διαχωρισμοί είναι κοινωνικές κατασκευές, ο ρόλος του δικαίου στον τρόπο που "τοποθετεί" το υποκείμενο μέσα σε μια κοινωνική θέση και σχέση είναι καθοριστικός. Όσες-οι λόγω φύλου ή σεξουαλικότητας δεν εμπίπτουν στο πρότυπο ενός σώματος που οριοθετείται ως στερεοτυπικά αρρενωπό, λευκό, ετερόφυλο παραμένουν αόρατοι/ες αποκλεισμένοι/ες από τον "πολιτισμό" και τα αναγνωρισμένα "προνόμια" του. Αν το δίκαιο είναι "η μόνη αρχή οργάνωσης του κοινωνικού βίου που μας απομένει" (Smart, C., «Feminist Jurisprudence»), αποτυγχάνει πάντως μέχρι σήμερα να πληροί τα στοιχεία της αντικειμενικότητας, της ουδετερότητας και της καθολικότητας. Στον χώρο του δικαίου ο κόσμος της LOATKI+ κοινότητας σε μεγάλο βαθμό αποσιωπάται. Ο νόμος 4491/2017 ψηφίστηκε για να παρέμβει ακόμα και σε καθημερινά ζητήματα, όπως η παραλαβή ενός δέματος, το άνοιγμα ενός τραπεζικού λογαριασμού ή απλά η χρήση ενός εξατομικευμένου εισιτηρίου στα μέσα μαζικής μεταφοράς, η οποία μπορεί να αποτελέσει πηγή προβλημάτων αν η ταυτότητα φύλου δεν ταιριάζει με το φύλο έτσι όπως αυτό αναφέρεται στην ταυτότητα, το διαβατήριο, κ.λπ. Δεδομένου ότι τα LOATI+ άτομα εκλαμβάνονται ως ύποπτα για χρήση πλαστών εγγράφων, εξαναγκάζονταν μέχρι την ψήφιση του νόμου να αποκαλύψουν τον αυτοπροσδιορισμό τους χωρίς να το θέλουν στην πραγματικότητα. Αυτό παραβίαζε το δικαίωμά τους στην ιδιωτική ζωή που συχνά οδηγεί σε διακρίσεις και βία. Κατά συνέπεια, πολλά τέτοια άτομα αποκλείονταν από την κοινωνία και την αγορά εργασίας. Είναι κοινό στοιχείο τους, ότι ενώ διέθεταν πτυχία και πιστοποιητικά που αποδείκνυαν την εργασιακή τους εμπειρία, εν τούτοις τα έγγραφα αυτά αναφέρουν διαφορετικό φύλο από αυτό που αισθάνονται με αποτέλεσμα να οδηγούνται στην ανεργία. Αν το δίκαιο είναι "η μόνη αρχή οργάνωσης του κοινωνικού βίου που μας απομένει", αποτυγχάνει μέχρι σήμερα να πληροί τα στοιχεία της αντικειμενικότητας, της ουδετερότητας και της καθολικότητας. Μερικές κρίσιμες νομοθετικές προκλήσεις για το επόμενο διάστημα συνοπτικά θα μπορούσαν να είναι: Η καθολική καθιέρωση όλων στον γάμο, η αποσύνδεση της διαδικασίας της τεχνητής αναπαραγωγής από ιατρικούς λόγους αδυναμίας τεκνοποίησης, η νομική αναγνώριση των μη δυικών ατόμων, ατόμων δηλαδή που δεν αυτοπροσδιορίζονται σε κανένα από τα δύο φύλα. Βασίλης Μάρκου, δικηγόρος, Νομικός Εκπρόσωπος του Κέντρου «Εριφύλη»

Μια από τις πιο ωραίες προσφορές της, επίσης ωραίας κυρίας Άλισον Μπεχντέλ στον κόσμο του κινηματογράφου είναι το «Μπεχντέλ τεστ». Η διάσημη συγγραφέας κόμικ, το 1985, σε ένα τεύχος του γνωστού της έργου «The Essential Dykesto Watch Out For» εμφανίζει δύο queer γυναίκες να συζητούν για ταινίες. Η μία από αυτές δηλώνει ότι βλέπει μόνο συγκεκριμένες ταινίες που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια αναφορικά με τους γυναικείους χαρακτήρες. Η ίδια η Μπεχντέλ έχει δηλώσει ότι πήρε την ιδέα από τη φίλη της, Λιζ Γουάλας, η οποία, επίσης, την εμπνεύστηκε από τις διάσημες φεμινιστικές εκθέσεις της Βιρτζίνια Γουλφ. Δεκαετίες αργότερα, το Μπεχντέλ τεστ είναι κάτι που αξίζει να προσέξουμε ως ένα μεγάλο σχόλιο για την αναπαράσταση του γυναικείου φύλου στον κινηματογράφο. Με βάση το κόμικ οι τρείς βασικοί κανόνες του Μπεχντέλ τεστ είναι οι εξής: Η ταινία πρέπει να περιέχει τουλάχιστον δύο γυναικείους χαρακτήρες. Οι γυναίκες πρέπει να έχουν συζήτηση μεταξύ τους. Η εν λόγω συζήτηση πρέπει να αφορά οτιδήποτε άλλο εκτός από έναν άντρα. Οι κριτικοί, πλέον, έχουν προσθέσει στους κανόνες, ότι οι γυναικείοι χαρακτήρες πρέπει να έχουν όνομα, να λένε πάνω από πέντε λέξεις η μία στην άλλη και ο διάλογός τους να είναι μεγαλύτερος από ένα λεπτό. Εύκολο; Όχι και τόσο. Ας αναρωτηθούμε πόσες ταινίες έχουμε δει που υπακούν αυτούς τους πολύ απλούς κανόνες. Όχι πολλές, σωστά; Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι περίπου το 40% των ταινιών αποτυγχάνουν στο τεστ και 10% αποτυγχάνει να τηρήσει έστω και έναν κανόνα. Και αυτό γιατί χιλιάδες ταινίες αφηγούνται μια ιστορία από τη ματιά του άντρα πρωταγωνιστή. Και γιατί άραγε στην ιστορία ενός άντρα να έχει σημασία ένας διάλογος δύο γυναικών που δεν αφορά τον ίδιο; Οι γυναικείοι χαρακτήρες στις ταινίες, όσο ενδιαφέρουσες κι αν είναι αυτές, είναι πάντα η μητέρα του πρωταγωνιστή, η σύζυγος, η κόρη, η πρώην, η εραστής, η αντίπαλος. Δεν έχουν πραγματική υπόσταση εκτός από τη σχέση τους με τον άντρα και άρα τίποτα άλλο εκτός από αυτόν για να μιλήσουν. Και αν σκέφτεστε ότι μπορούμε να αποδώσουμε αυτήν την τραγική αναπαράσταση του γυναικείου φύλου στην δράση αντρών σκηνοθετών, κάνετε λάθος. Παρόλο που ταινίες τη σκηνοθεσία των οποίων έχει αναλάβει γυναίκα είναι πιθανότερο να περάσουν το Μπεχντέλ τεστ, περίπου το 15% αυτών συνεχίζει να αποτυγχάνει. Κάποιες από τις πιο γνωστές σε όλους μας ταινίες που δεν «περνούν» το τεστ Μπεχντέλ: Breakfast At Tiffany’s”,1961 (ΠρόγευμαστοΤίφανις) The Girl With the Dragon Tattoo, 2011 (ΤοΚορίτσιμετοΤατουάζ) LordoftheRings, 2001 – 2003 (ΗτριλογίατουΆρχοντα των Δαχτυλιδιών) The Avengers, 2012 (Οι Εκδικητές) Fargo, 1996 (Φάργκο) Και κάποιες που τα κατάφεραν: Kill Bill Volumes 1 & 2, 2003 – 2004 Children of Men, 2006 (TαΠαιδιάτωνΑνθρώπων) The Hunger Games, 2012 (ΑγώνεςΠείνας) Frozen, 2013 (ΨυχράκιΑνάποδα) MadMax: FuryRoad, 2015 (MadMax: ΟΔρόμος της Οργής) Έλλη Νέγκα, Παιδαγωγός, εθελόντρια στο Κέντρο «Εριφύλη».